Ze is net klaar op de kurenkamer waar ze haar tweede chemokuur heeft gekregen. Ik heb haar gevraagd om even langs te komen omdat de uitslag van de klinisch geneticus er is. Gelukkig is het goed nieuws en is er geen sprake van een gen mutatie. Omdat ze nog onder de 40 jaar is wordt er altijd gecheckt of hier sprake van is.
“Het gaat goed” zegt ze. De kuren vallen tot nu toe mee. Omdat haar tumor 6 cm is zijn we gestart met chemotherapie voorafgaand aan een operatie. Zo kunnen we goed meten of de chemotherapie zijn werk doet. Soms is het ook mogelijk om uiteindelijk borstsparend te kunnen opereren na de chemo, maar dit zal bij haar niet zo zijn omdat haar borst te klein is. We hebben al afspraken gemaakt bij de plastisch chirurg zodat ze ruim de tijd heeft om na te denken over een eventuele reconstructie.
Ze komt nuchter over, ik zie ook weinig emoties op haar gezicht. Als ik dit benoem denkt ze even na. Ze geeft aan dat dit wel klopt. “Ik heb het gevoel dat ik deze hele behandeling als een soort 2e persoon doe, alsof ik het buiten mezelf om doe” zegt ze. “In een soort automatisch piloot, want dat geeft rust.”
Ze heeft een vast patroon: opstaan, de kinderen helpen met de voorbereidingen voor school, samen ontbijten, ze weg brengen en daarna gaat ze door naar haar werk. Ze probeert een halve dag te werken, soms iets langer. Het geeft haar afleiding en ook houvast. Een soort ritme in de dag. Van haar baas hoeft het niet, hij begrijpt het ook niet goed, maar laat haar haar gang gaan. Op de dag dat ze de kuur krijgt werkt ze niet en meestal de dag daarna ook niet.
Na het werk gaat ze naar huis om even bij te komen. Ze vult haar tijd met het eten van een broodje en televisie kijken of een spelletje doen op de I-pad. De kinderen blijven over tussen de middag, dus dit is even een momentje voor haarzelf. Als ze de kinderen uit school haalt is ze er voor hen. Ze doen nog een boodschapje en als de kinderen lekker spelen maakt ze voorbereidingen voor het eten. Ze wil niet dat haar man dat er allemaal bij moet doen, want die heeft al een drukke baan.
’s Avonds merkt ze wel dat haar energie op is en ze kruipt om 21 uur onder de wol. Dag weer volbracht.
Het is een mooie strategie die veel mensen gebruiken als ze te maken krijgen met kanker. Ook bij partners zie ik dit vaak gebeuren. Door zoveel mogelijk de gewone dingen in het leven te blijven doen lukt het soms om gevoelens van zorg en angst zoveel mogelijk uit te schakelen. Het houdt mensen op de been, maakt ze sterk en dit geeft een gevoel van regie. Ik noem het de ”Doe-stand”. Een staat van zijn waarin je je emoties en gevoel zoveel mogelijk probeert uit te schakelen.
Helaas houdt je brein zich daar niet aan en komt het – soms jaren later – als een boemerang terug in de vorm van piekeren, vooral op momenten dat je eigenlijk wilt slapen.
Waar mensen vaak bang voor zijn is ‘loslaten’. Het is zo’n modewoord, maar loslaten van gevoelens, open zijn over hoe je je voelt, wat er in je omgaat kan zorgen dat je ontlaad. Het maakt je kwetsbaar en de algemene gedachte is dat je dan instort, iets wat je op dit moment tijdens de behandeling absoluut niet kunt gebruiken en de reden om op de automatische piloot te werken.
De reactie van Annelien komt voort uit het oerbrein: ze bevriest. Stokstijf blijft ze staan, met haar ogen dicht. Zo ziet ze het gevaar niet en wordt ze hopelijk niet aangevallen. Dat werkte in de oertijd soms goed, maar nu niet meer. De aanval is er wel degelijk! Ook al voelt ze op deze manier even geen pijn, het zal haar later overvallen en verlammen wanneer ze na de behandeling weer in beweging komt.
Samen gaan we op zoek: wat kan haar emoties los maken? Al brainstormend komen we op muziek. Dat is iets wat haar enorm kan raken. Eén specifiek nummer dan. Als we het er over hebben zie ik een lichte bibbering in haar lip en worden haar ogen vochtig. We zoeken het op en luisteren er samen naar. Ze huilt.
Nadat we een poosje zwijgend hebben geluisterd en de muziek stopt zegt ze: “Wat was dat mooi, ik mocht even verdrietig zijn om, en van mezelf en dat lucht op.” Ik slik, het was inderdaad prachtig, prachtig om te zien dat ze een klein beetje opent…..