Daar was hij, de man met de hamer. Het was zo goed gegaan tijdens de chemotherapie, de operatie die volgde. Maar nu tijdens de bestraling was hij er ineens, ‘de man met de hamer.’ Ze is op, total loss noemt ze het zelf, niet meer vooruit te branden. “Ik kan niet eens meer nadenken, zo moe ben ik.”
Het is een onderwerp wat ik wekelijks hoor tijdens coaching-sessies met patiënten. Soms komt die man met de hamer aan het begin van een behandeling, soms maanden of jaren later. Het is een vermoeidheid die niet te beschrijven is, niet vergelijkbaar met de moeheid die gezonde mensen weleens ervaren. Heb je te veel gedaan, druk in je hoofd, slecht geslapen, dan word je moe. Maar vermoeidheid bij kanker is er ineens, uit het niets. Ook als je goed hebt geslapen en niet veel hebt gedaan. Het overvalt en lijkt niet verklaarbaar. Het gaat vaak gepaard met concentratiestoornissen, soms pijn of last van spieren en gewrichten.
Emmie is er in ieder geval klaar mee. Ze wil graag een oplossing voor dit probleem want dan gaat ze daarmee aan de slag. Ik moet lachen, het typeert haar. Ze is een doorzetter. Met een gezonde dosis (galgen)humor, het hart op de tong en het lef om af en toe op de rem te trappen is ze ver gekomen. Ze durft goed voor zichzelf te zorgen en ik schrijf expres durft.
Veel vrouwen die wij behandelen durven dat namelijk niet. Durf betekent namelijk dat je je emoties laat zien, ook als dat voor de ander niet leuk is, confronterend en verdrietig. Het betekent dat je hulp durft te vragen, ook als je vrienden, partner of kinderen al zo druk zijn met hun eigen shit. Het betekent dat je ervoor kiest om te gaan wandelen en energie op te doen in plaats van bijvoorbeeld werken. Daar is lef voor nodig, want we willen zo graag dat het oude leven blijft bestaan en onze omgeving zo min mogelijk belasten. We zijn meesters is het wegcijferen van onszelf. Eerst de was klaar en nog even stofzuigen en dan ga ik wandelen…..ik ben de hele dag thuis, dan moet ik toch wel kunnen zorgen dat er eten op tafel staat ’s avonds?
Ziek zijn is een fulltime job! Emmie was goed op weg, maar haar lichaam heeft een andere afslag gekozen. Ik leg haar uit wat deze behandelingen fysiek met je doen: het maakt je darmen lek, je immuunsysteem maakt overuren, je sympaticus en parasympaticus (je rem en gaspedaal) werken niet meer zoals het hoort, je komt vaak voedingsstoffen tekort, je spieren zijn verkort en geslonken, je ademhaling is versneld en zit hoog in je borstkas. Alleen dat al maakt je moe en dan hebben we het nog niet eens over je psyche. Je lichaam zal opnieuw moeten ‘leren lopen’ en dat is het makkelijkst met een beetje hulp. Zonder hulp gaat ook, maar het is net als het leren van Chinees: je kunt een boekje kopen, een onlinecursus volgen maar ook verhuizen naar China, dan gaat het een stuk sneller.
Samen maken we een plan met kleine muizenstapjes. We praten over voeding, ademhalingsoefeningen en bewegen onder leiding van een gespecialiseerde oncologisch fysiotherapeut. “En bij jou wil ik graag terugkomen voor zo’n peptalk” zegt ze lachend.
Kleine stapjes……maken samen weer een grote…..
Al mijn artikelen en blogs zijn geplaatst met toestemming van de hoofdpersoon.
NB. Meer weten over late gevolgen na kanker? Kijk 6 oktober om 19.30 uur tijdens het 40 jarig jubileum van de borstkankervereniging mee op www.facebook.nl/borstkanker waarin ik hier meer over zal vertellen.
Daarna is ook een boekje over late gevolgen na kanker gratis te downloaden op mijn website www.lerenlopenopjehanden.nl/winkel/