Vorige week liep ik het Klompenpad bij Hattem en daar zag ik een prachtige boom die bestond uit vele stammen en het deed me meteen terugdenken aan een gesprek met Ellen, een patiënte die ik een aantal weken geleden heb ontmoet.
Ze is 44, getrouwd, 2 kinderen en een baan als jurist, fulltime. Ogenschijnlijk heeft ze alles voor elkaar, maar nu is ze ‘gecrasht’ zoals ze het zelf noemt. Toch merk ik als zorgverlener niets van dat gecrasht zijn als ik met haar praat en lijkt het of alles haar moeiteloos afgaat. Ik krijg een opsomming van alles wat ze al heeft geregeld voor haar werk, de hulp die vaker zal komen, de vriendinnen die zullen zorgen dat de kinderen naar de voetbal en de tennis worden gebracht, haar moeder die bij zal springen en ze dreunt moeiteloos de data op van MRI, PET-CT en eerste behandeling die haar staat te wachten. Ze is van plan om minstens drie keer in de week te blijven sporten en heeft al contact gelegd met een diëtiste zodat ze op gewicht zal blijven.
Ik herken me wel in haar, ook altijd druk, veel doen, veel aankunnen, maar ik weet uit ervaring dat daar uiteindelijk een keerzijde aan zit, dus ik besluit in het gesprek eens te kijken met wie ik eigenlijk aan het praten ben en het blijkt ‘de Pusher’ te zijn. Ieder mens heeft namelijk vele ‘gezichten’, vele ‘ikken of subpersonen’ noemen we dat ook wel en er zijn er altijd een paar die de boventoon voeren en dat is een heel normaal en gezond verschijnsel, het is een gegeven van onze persoonlijkheid. Vaak ben je je hier helemaal niet van bewust, maar al deze ikken zorgen ervoor dat je razendsnel keuzes kunt maken.
Ellen heeft in zich in 5 jaar tijd weten op te werken tot jurist en is op haar werk een wervelwind. Ze volgt allerlei cursussen en pakt alles aan en haar Pusher vindt altijd wel een gaatje om er nog iets bij te doen. Daardoor kan ze bergen werk verzetten. Haar Pusher overschat chronisch wat een mens kan doen in 24 uur en het komt dus regelmatig voor dat ze in het weekend veel te veel afspraken heeft, nog een boek wil lezen, een juridisch stuk moet schrijven, haar huis schoon moet maken en tijdens de boswandeling met de kinderen nog even haar zus belt. Eigenlijk vindt Ellen dat ze ook nog ‘moet’ ontspannen, want dat doen haar vriendinnen tegenwoordig met mindfulness en dus wordt dat netjes ingepland door haar Pusher. Dat Ellen in haar vaart best wel gestrest is heeft haar Pusher niet in de gaten. Toch is de Pusher ook van grote waarde, de complete economie draait namelijk op Pushers, het helpt je aanpakken, volhouden en dingen af te maken.
“Ik ben gewoon gecrasht, het is zo’n chaos in mijn hoofd, het lijkt wel of ik de hele tijd allemaal stemmetjes hoor, die van alles door elkaar tetteren” zegt Ellen tegen me als we een gesprek hebben ingepland. “Welke ‘stemmetjes’ hoor je allemaal?” vraag ik haar en dan volgt er een prachtig overzicht.
Ze hoort de ‘Rationele denker’ die precies wil weten hoe het allemaal zit met de behandeling, zodat ze daardoor moeiteloos door de behandeling kan gaan. Ze hoort de ‘Innerlijke criticus’ die tegen haar zegt dat het haar eigen schuld is dat ze ziek is geworden, want er was altijd stress en veel te veel haast. Ze luistert naar de ‘Pleaser’ die vindt dat ze ervoor moet zorgen dat niemand last heeft van haar ziek zijn.
“Is er ook een stemmetje dat je bijna niet kan verstaan?” Het is een vraag die haar even van haar stuk brengt en een diepe rimpel in haar voorhoofd geeft. “Ik was vroeger best een dromer, vond het heerlijk om te niksen, maar dat is er tegenwoordig niet meer bij.”
Tijdens een oefening geven we ‘ieder stemmetje, iedere ik’ van Ellen een stoel, want al die ‘ikken’ hebben ervoor gezorgd dat Ellen kon overleven en hebben haar beschermd en gebracht waar ze nu is. Door vragen te stellen aan iedere ‘ik’ afzonderlijk word Ellen zich langzaamaan meer en meer bewust van de interne dialoog die ze voert en komt ze erachter dat ze ‘de Dromer’ een beetje links heeft laten liggen en het tijd wordt er beter naar te luisteren. Ruimte geven aan al je stemmetjes of ikken leidt tot zelfrelativering, een stem raakt vanzelf uitgepraat en dan ontstaat er ruimte voor de tegenpool.
Ze slaakt een diepe zucht, “Jemig, dat was fijn en ook wel een beetje gek, zo’n gesprek met mezelf eigenlijk.” Dan volgt er een enorme lachbui en kijkt ze nog eens achterom naar de rij stoelen in de ruimte. “Dank jullie wel” zegt ze zowel tegen de stoelen als tegen mij en ik zie iemand vertrekken die net een prachtige ervaring rijker is. Net als de boom met vele stammen zijn wij mensen ook gelaagd en hebben vele ikken in ons, weet jij al welke primaire ikken bij jou aan het woord zijn?
Meer weten over deze methode of je eigen Ikken ontdekken? Google maar eens op Voice Dialogue.